آشنایی با خواص و تاثیرات رنگ‌ها

زندگی انسان از ابتدا با رنگ‌ها عجین بوده و به جرات می‌توان گفت نمی‌شود راجع به فرازهای مختلف زندگی انسان سخن گفت و اشاره‌ای به رنگ‌ها و تاثیرات آنها نداشت

البته تاثیرات رنگ‌ها نسبی است و در انسان‌های مختلف و فرهنگ‌های متفاوت، متغیر است. اما آنچه که تغییر ناپذیر است این است که تاثیرات رنگ‌ها را نمیتوان منکر شد.
رنگ‌هایی که در طیف رنگ قرمز قرار می‌گیرند، به عنوان رنگ‌های گرم شناخته می‌شوند و دامنه تاثیر آن از احساسات گرم تا ایجاد خشم و عصبانیت متغیر است.
رنگ‌هایی که در طیف رنگ‌های آبی قرار دارند، به عنوان رنگ‌های سرد و آرامش بخش طبقه‌بندی می‌شوند. احساس غم و بعضا بی‌تفاوتی نیز از زمره تاثیرات این طیف رنگی است.
روان شناسان با تردید به تاثیرات رنگ‌ها نگاه می‌کنند زیرا معتقدند که این موضوع ارتباط مستقیم با فرهنگ انسان‌ها داشته و عمومیت ندارند. از طرف دیگر تاثیرات رنگ‌ها را زودگذر و موقتی می‌دانند. اما اشاره به این نکته اهمیت دارد که حتی اگر این تاثیرات موقت هم باشند اما قابل اغماض نیستند.
روانشناسی رنگ‌ها
سفید - رنگ سفید سمبل پاکی و معصومیت و نشانه سرما است. ضمنا سفید حس فضای بیشتر و بزرگ‌تر را القا می‌کند. بنا بر این مناسب‌ترین رنگ برای لباس پزشکان و پرستاران است یا برای معرفی شخصیت‌هایی که القای معصومیت آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
زرد - رنگ زرد جزء رنگ‌های گرم است و به دلیل مقدار زیاد نوری که این رنگ منعکس می‌کند، خیلی زود باعث خستگی چشم می‌شود. نگاه کردن طولانی مدت به این رنگ می‌تواند حتی باعث نابینایی شود. دقت کنید از این رنگ برای پس زمینه مونیتور کامپیوتر استفاده نکنید. زرد رنگ مناسبی برای جلب توجه بیشتر است اما به شدت احساس رنجیدگی و خشم ایجاد می‌کند به طوری که کودکان در فضاهای به رنگ زرد بیشتر گریه می‌کنند و بی‌قراری دارند. اما زرد به علت افزایش سوخت و ساز بدن، رنگی اشتها برانگیز است و ترکیب رنگی مناسبی برای مغازه‌های فست فود، رستوران‌ها و ... می‌تواند ‌باشد.
نارنجی - رنگ نارنجی که از ترکیب رنگ زرد و قرمز ایجاد می‌شود به عنوان یک رنگ انرژی بخش شناخته شده است. از آنجا که این رنگ احساس هیجان، شوق و گرما ایجاد می‌کند، رنگ مناسبی برای جلب توجه بیشتر است.
قرمز - رنگ قرمز، گرم و سمبل عشق و حرارت استو برای برانگیختن هیجانات قوی و ایجاد شور و هیجان و حتی تحریک خشم، این رنگ بسیار مناسب است. ترکیب این رنگ با رنگ زرد بسیار اشتها برانگیز است.
صورتی - رنگ صورتی که در واقع همان قرمز کم رنگ است، نماد عشق و آرامش است.اثر آرامش بخشی رنگ مربوط به برخورد اولیه با این رنگ است. هنگامی‌که برخورد با این رنگ به صورت مکرر صورت پذیرد، نتیجه عکس می‌دهد و با خود ناآرامی و اضطراب می‌آورد.
آبی - رنگ آبی از جمله رنگ‌های سرد است که بسیار مورد اقبال آقایان است. این رنگ علاوه برایجاد احساس آرامش، نماد نظم، صلح و امنیت است. آبی در برخی افراد حس غم و درون‌گرایی ایجاد می‌کند. این رنگ ضد اشتها است و کاهش دهنده ضربان قلب و حرارت بدن است. کسانی که رژیم کاهش وزن دارند بهتر است از ظروف و رومیزی آب استفاده کنند.
سبز - رنگ سبز در عین سردی نماد طبیعت و سلامت است. این رنگ نماد آرامش و خوشبختی و در عین حال حسادت است. سبز باعث کاهش استرس می‌شود. کسانی که در فضاهای کاری سبز کار می‌کنند، کمتر دچار دردهای دستگاه گوارش می‌شوند.
ارغوانی - رنگ ارغوانی در طبیعت کمتر یافت می‌شود اما سمبل ثروت، عقل و وفاداری است.
قهوه‌ای - رنگ قهوه‌ای نشانه طبیعی بودن و زمینی بودن است و برانگیزاننده احساس قدرت و اطمینان. قهوه‌ای بعضا حس غم و انزوا را نیز ایجاد می‌کند.
سیاه - رنگ سیاه نماد ترس و وحشت است و از آن برای نمایش موجودات ترسناک استفاده می‌شود. سیاه در عین حال به عنوان نماد قدرت نیز شناخته شده است. در عین اینکه در بسیاری فرهنگ‌ها این رنگ نماد غم و عزا است اما ایجاد کننده جذابیت جنسی نیز می‌باشد. سیاه رنگی بسیار رسمی است و چون اندام را لاغرتر نشان می‌دهد رنگ پرطرفداری است.
رنگ  در قرآن
زندگی بشر از بدو خلقت تحت تاثیر دو عامل مهم شب و روز بوده است. انسان با مشاهده علامت شب (تاریکی) به سر پناه خود روی می‌آورد و با آشکار شدن صبح و روشنایی به سوی تلاش و فعالیت می‌شتابد.
خدای متعال از دو عامل فوق به عنوان نعمتی بزرگ یاد می‌کند و در کنار سایر نعمتهایش می‌فرماید:"و جعلنا اللیل لباسا و جعلنا النهار معاشا" (یعنی شب را برای شما پوششی قرار دادیم و روز را برای معاش شما قرار دادیم.) این

عملکرد فطری در انسان بیانگر این است که انسان ناخودآگاه تحت تاثیر رنگها قرار می‌گیرد و با کشیده شدن پرده آبی تیره بر آسمان احساس نیاز به استراحت و آرامش در او به وجود می‌آید؛ و با طلوع صبح و آشکار شدن نور و روشنایی

زرد رنگ به انسان نیروی تکاپو و فعالیت دست می‌دهد. بنابراین پیشینه شناخت رنگها و احساس نیاز به آنها به صورت تکوینی در خلقت وجود داشته است.
از این رو خداوند رنگها را صفت مشترک بین موجودات اعم از زنده و غیر زنده قرار داده و می‌فرماید: "آیا ندیدی که خدا باران را از آسمان فرود آورد و با آن انواع میوه‌های گوناگون و رنگارنگ پدید آورد و در زمین کوهها و طرق

زیاد و اصناف و رنگهای مختلف سفید، سرخ، سیاه خلق فرمود و از اصناف انسان (مرد و زن) و اجناس حیوانات نیز به همین گونه مختلف آفرید".
خداوند متعادل در آیه مذکور به وسیله رنگها و تنواع موجودات جاندار و بی‌جان توجه انسان را به مساله توحید جلب می‌کند تا نشانگر این باشد که چگونه از آب بی‌رنگ صدها هزاران رنگ پدید آورده و از عناصر محدود و معین

موجودات کاملا متنوع و زیبا را آفریده است. جهت تبیین شگفتی رنگها، به خواص آنها از منظر آیات و روایات اشاره می‌کنیم.
خواص رنگ سبز
در قرآن کریم، از میان همه رنگها به رنگ سبز به عنوان رنگ لباس بهشتیان معرفی شده است: "ویلبسون شباباًَ خضراً من سندس و استبرق" لباسهای سبز حریر و دیبا بپوشند.
    مسرّت بخشی و شادآورد بودن
اگر آب مایه حیات است، رنگ سبز نشانگر طراوت و زندگی می‌باشد چرا که طبیعت با این رنگ لباس حیات به تن می‌کند. خداوند متعال این شگفتی را به صورت زیبا ترسیم کرده و می‌فرماید:
"و جعلنا من الماء کل شیء حی"یعنی به وسیله آب هر چیزی را زنده قرار دادیم.
"فاخرجنا به نبات کل شیء فاخرجنا منه حقیراء" ‌به وسیله آب هر گونه گیاه برآوردیم و از آن گیاه جوانه سبزی خارج ساختیم.
رنگ سبز، رنگ گیاهان وطبیعت است و خداوند آنها را مظهر مسرت و شادی معرفی می‌کند: "فأنبتنا به حدائق ذات بهجة" پس به وسیله آب باغهای بهجت انگیز رویانیدیم. در تعریف بهجت آورده که البهجة حسن اللون و ظهور السرور

فیه" بهجت بهترین رنگ است و شادی و نشاط در آن ظهور دارد.
امام صادق علیه السلام در بیان خاصیت رنگ سبز می‌فرماید:"سه چیز غم و غصه را از بین می برد 1- آب 2- رنگ سبز 3- خوشرویی.
* تقویت تحمل پذیری و صبر
امروزه علم با گذشت قرنهای متمادی خاصیت تقویت تحمل پذیری این رنگ را اثبات کرده است. دانشمندان جهت اثبات این امر آزمایشی را به شرح زیر بر روی کارگران انجام دادند.
کارگران را به دو گروه تقسیم کردند، به گروه اول صندوقهای سبز و به گروه دوم صندوقهای سیاه رنگ جهت حمل دادند. کسانی که صندوقهای سبز را حمل می‌کردند بدون هیچ گونه شکایتی با صبر و حوصله کار خود را به اتمام

رسانند، ولی حمل کنندگان صندوقهای سیاه هموزن با صندوقهای سبز از خستگی زیاد، کمردرد، ناراحتی کلیه و ... شکایت می‌کردند. علاوه بر اینکه این رنگ بر سلامتی روح انسان تاثیر دارد، بر رشد و سلامتی جسم نیز موثر است.
یافته‌های دانشمندان
با توجه به یافته‌های دانشمندان می‌توان به موارد زیر به عنوان فواید دیگر سبز اشاره کرد.
تسکین درد میگرن، از بین بردن بی‌خوابی، پایین آوردن فشار خون، درمان یا تسکین بعضی از بیماریهای عصبی، بالابردن ادراک.
خواص مثبت این رنگ تا زمانی است که از 200 لوکس تجاوز نکند، بنابراین رنگ سبز گیاهان بهترین و معتدل ترین نوع این رنگ است، و تمام خواص فوق را دارد.